Nhiễm khuẩn sau sinh còn gọi là hậu sản. Đây là một trong những tai biến sản khoa hay gặp có thể khiến sản phụ tử vong nếu không được điều trị kịp thời, dứt điểm sẽ diễn tiến nặng.

Vì sao sản phụ dễ bị nhiễm khuẩn sau sinh? 

Nguyên nhân nhiễm khuẩn sau sinh 

Sản phụ sau sinh bị sót nhau, quá trình sinh con và làm thủ thuật trong môi trường không vô khuẩn; Các thiết bị y tế chưa được vô trùng; Vệ sinh âm đạo của sản phụ sau sinh kém; Sản phụ từng sảy thai, thai lưu, đẻ non hoặc nạo hút thai nhiều lần, nhiễm trùng sau sinh mổ..Những nguyên nhân này khiến các loại vi khuẩn càng dễ dàng tấn công từ bộ phận sinh dục vào cơ thể bằng cách ngược dòng âm đạo.Trong quá trình cho con bú sản phụ kiêng cữ không tắm rửa, mặc đồ quá kín không thoát được mồ hôi dẫn đến môi trường ẩm thấp nên vi khuẩn vi sinh vật có cơ hội phát triển tạo tình trạng nhiễm khuẩn. Sau sinh thường tiết ra sản dịch kéo dài từ 7 đến trên 10 ngày mà sản phụ thường được ra viện sau sinh trong khoảng từ 3 - 5 ngày nên thời gian theo dõi tại bệnh viện ngắn thường không đủ để xác định nhiễm khuẩn do sản dịch.

Triệu chứng nhiễm khuẩn sau sinh

Băng huyết: Có nguy cơ trong vòng 20 đến 24 giờ sau sinh, người bệnh lúc này sẽ thấy chảy máu nhiều, choáng váng, mặt xanh xao, ra nhiều mồ hôi. Dấu hiệu nhiễm khuẩn ở vùng tầng sinh môn là âm hộ phù nề, sưng to, vết      khâu tầng sinh môn có mủ.

Nhiễm khuẩn ở âm đạo, cổ tử cung:  Sản phụ thường đau hạ vị, sốt nhẹ, ra rất nhiều dịch có mùi hôi thối, có thể ra máu khi thăm khám sản phụ rất đau đớn. Sau sinh khoảng 1 tuần, sản phụ bị sốt cao khoảng 39 độ C, khó chịu, mệt mỏi, da xanh.

Viêm phúc mạc tiểu khung và viêm phúc mạc toàn bộ : Nếu vi khuẩn từ bộ phận sinh dục xâm nhập tiểu khung và ổ bụng. Đây là hình thái rất nguy hiểm, phải mổ dẫn lưu mủ, dễ để lại di chứng sau mổ.

Viêm vú: Đau cứng nóng đỏ ở một hoặc cả hai bên vú kèm theo ớn lạnh, đau cơ, mệt mỏi hay đau đầu.

Kiểm tra sức khỏe thai kỳ là giải pháp phòng ngừa nhiểm khuẩn hữu hiệu

Nhiễm khuẩn vết mổ: Sản phụ sẽ thấy da vùng vết mổ sưng đỏ, tiết dịch, nóng, nhạy cảm đau, vết mổ có dấu hiệu bị hở da.

Nhiễm khuẩn từ đường tiết niệu: Sản phụ sẽ thấy tiểu khó, tiểu đau, cảm giác phải đi tiểu nhiều lần nhưng nước tiểu ra rất ít hoặc không có; nước tiểu nhiều bọt hoặc có máu. Ngoài ra, vi khuẩn có thể từ cơ quan sinh dục đi thẳng vào máu gây nhiễm khuẩn huyết khó điều trị gây tử vong rất cao.

Phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn sau sinh

Để phòng ngừa nhiễm khuẩn sau sinh, phụ nữ cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ trong thời kỳ mang thai, nhất là ngày gần sinh. Hàng ngày cần vệ sinh vùng kín bằng nước sạch và không thụt rửa sâu bộ phận sinh dục, không kiêng khem quá mức tắm rửa sau sinh. Dùng băng gạc vô trùng để thấm dịch chảy ra từ âm đạo, thay quần lót thường xuyên để giữ cho vùng sinh dục luôn khô ráo.Vệ sinh vú bằng khăn sạch, mềm, tốt nhất là khăn ấm trước và sau khi cho con bú, thay đổi áo ngực thường xuyên. Tránh đi lại nhiều, tránh vận động sớm suốt giai đoạn 1 tháng sau sinh.Không quan hệ sinh hoạt vợ chồng ngay sau sinh khi sức khỏe chưa hồi phục. Quan hệ tình dục sau sinh sớm sẽ dễ gây nên những tổn thương cho âm đạo và các cơ quan sinh sản, dẫn đến nhiễm trùng nhiễm khuẩn.

Thay chăn ga gối đệm thường xuyên, giặt phơi kỹ lưỡng. Nếu thấy sản dịch đổi màu hoặc có mùi hôi, bộ phận sinh dục đau rát, sưng tấy thì cần báo ngay cho bác sĩ. Sau khi sinh 2 tuần, nên thăm khám lại đề phòng nhiễm khuẩn sau sinh và phát hiện những bất thường để kịp thời điều trị.Sau khi sinh sản phụ cảm thấy sức khoẻ ổn định, bình thường trở lại , tử cung co hồi dần, sản dịch ra ít , nhạt màu dần và hết hẳn sau 2 tuần. Nếu sau 3-5 ngày sau sinh, sản phụ sốt 38-39 độ C, tử cung co hồi chậm sản dịch ra ít như bị ứ lại hoặc có mùi hôi, ấn vào tử cung và di động tử cung đau phải nghĩ tới nhiễm khuẩn sau sinh và cần tới ngay cơ sở y tế để dược khám và điều trị. Tùy từng trường hợp mà các bác sĩ sẽ chỉ định như dùng kháng sinh tại chỗ và toàn thân.

Nhiễm khuẩn ở âm đạo, cổ tử cung nên dùng gạc đã tiệt khuẩn lau sạch âm đạo, cổ tử cung hàng ngày và đặt kháng sinh trong âm đạo. Nếu nhiễm khuẩn ở tử cung phải nạo kiểm tra xem có sót rau, sót màng rau không./.                                                                                                                                                      Tuấn Nghĩa. Theo Sức khỏe - Đời sống