Cái lý” ngàn đời chưa dễ xóa bỏ

Bảy năm sau khi lấy chồng, chị Hoàng Thị Q (ở xã Minh Thuận, huyện U Minh Thượng) đã “kịp” sinh 4 cô con gái. Tính ra, trung bình 3 năm chị sinh 2 cháu. Tuy nhiên, vợ chồng chị chưa có “dấu hiệu” ngừng ý định sinh thêm con, chỉ để tìm kiếm một cậu con trai. Chồng chị - anh Trần Tiến T – có “cái lý” của anh, rằng anh là con trai duy nhất của cả dòng họ, bằng cách này hay cách khác, miễn là dòng máu của anh, phải kiếm bằng được một “thằng đít nhôm”, sau này còn lo hương hỏa cho tổ tiên, vợ chồng anh. Còn chị, từ ngày sinh cô con gái thứ 2, chị đã sống trong nỗi chì chiết, đay nghiến của cả họ nhà chồng rằng “không biết đẻ”. Nên dù đã quá mệt mỏi với việc sinh đẻ, chị vẫn phải cố “hoàn thành nghĩa vụ với nhà chồng”, sinh cố thêm lần thứ 5, còn hơn để chồng chị “ra ngoài”. Lần này, khi sinh được cậu con trai gần 3kg, chị được hưởng “chế độ” chăm sóc đặc biệt của nhà chồng, khác hẳn với 4 cô con gái trước.

Khỏi phải nói, cả họ nhà chồng chị vui như hội. Vui đến mức, bố chồng chị, dù rất nghèo, còn bán hết của nả trong nhà, gom được 10 triệu đồng tất tả lên mừng đứa cháu đích tôn. Tất nhiên, chị Q từ nay thoát khỏi cái gông chì chiết “không biết đẻ”. Đằng sau niềm vui đón bé trai đích tôn của dòng họ nhà anh T đó, phải chăng là niềm khát khao, ưa thích con trai, coi nhẹ giá trị nữ giới của bao nhiêu thế hệ người Việt. Vậy tại sao áp lực phải sinh bằng được con trai đó lại ghê gớm đến vậy?

Với những người dân, bao gồm cả những người sinh con một bề là gái và những gia đình có ít nhất một người con trai. Câu hỏi được đặt ra là họ sợ điều gì khi phải đối mặt với việc nếu không sinh được con trai? Kết quả cho thấy, 30% số người cho rằng họ sợ gia đình tan vỡ, 30% sợ dòng họ sẽ tuyệt tự, tỷ lệ người sợ không có người thờ cúng sau này cũng chiếm tỷ lệ cao... Đây là những con số đáng lo ngại: Đến giữa năm 2020, tỉ số giới tính khi sinh của Việt Nam là 112,6 bé trai/100 bé gái, trong khi năm 2014 là 112,2 bé trai/100 bé gái. Con số này đã giảm so với năm 2013 (113,8/100), nhưng đang “neo” ở mức rất cao so với mức “an toàn” 104 -106/100.

Một buổi tuyên truyền về giới tính cho phụ nữ do Phòng Truyền thông, Trung tâm Y tế huyện Kiên Lương tổ chức tại Khu phố Lung Tha Na, thị trấn Kiên Lương.                                                      A. Thanh Dũng

Nếu chúng ta không khắc phục được tình trạng này, đến khoảng năm 2050, sẽ có khoảng 2,3 - 4,3 triệu nam giới Việt Nam không lấy được vợ. Điều đó cũng có nghĩa là có chừng đó phụ nữ ở tuổi đó (là những bé gái hiện nay) không được sinh ra. Trong khi, việc nối tiếp các thế hệ, thông qua việc sinh sản thì phải có nam, có nữ”. Như vậy, nếu chúng ta chỉ lo việc trước mắt là thờ cúng, hương hỏa tổ tiên ông bà, mà không nghĩ đến việc nếu không có phụ nữ thì việc sinh con đẻ cái để nối tiếp thế hệ cũng khó… thực hiện. Giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng này là phải tác động làm thay đổi được tư tưởng muốn có con trai của bộ phận xã hội, chứ không chỉ là việc lựa chọn giới tính thai nhi.

Về vấn đề này, dưới góc độ một chuyên gia về giới, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNFPA) nhấn mạnh: Đó không còn là vấn đề tâm lý xã hội, mà là bất bình đẳng giới, là hạ thấp vị thế của người phụ nữ. “Tình trạng trọng nam khinh nữ cũng bắt nguồn từ những kỳ vọng, những sự “trao quyền” gần như là “mặc định” đối với nam giới. Khi một bé trai được sinh ra, đã được nuôi dạy và kỳ vọng sẽ trở thành trụ cột gia đình, chịu trách nhiệm hương hỏa dòng họ, tổ tiên... Các em được cho ăn học, tạo điều kiện, môi trường để thỏa lòng kỳ vọng đó. Chính nó vô tình đã mặc định vai trò của người phụ nữ, bé gái trong gia đình là thứ yếu”/

Ở một góc độ khác lại cho rằng, khát khao, mong muốn có con trai là điều dễ hiểu. Điều đáng nói là chúng ta làm gì với khát khao đó, không để nó chuyển nó thành hành động cản trở bước tiến của cộng đồng, xã hội và làm hại chính tương lai con em chúng ta. “Tôi tin khi xã hội nhìn thấy hệ lụy là khoảng 20 - 30 năm nữa, những cậu con trai được khát khao sinh ra hôm nay sẽ không có cơ hội lấy được vợ như một số nước quanh ta bây giờ, tức là chỉ có con trai nhà giàu mới có thể có đủ tiền để lấy vợ thì người dân sẽ có ý thức sinh con trai cũng như con gái ngay!”.

“Khi người dân chỉ mới nghĩ đến niềm vui trước mắt là có người nối dõi tông đường, quá mải mê, suy tư làm sao để có được một cậu bé, chúng ta lại bỏ quên luôn cả số phận của những bé trai đó. Sau này liệu các em có lấy được vợ hay không? Hay phải cạnh tranh với các cậu con trai của những gia đình khá giả hơn, hoặc thậm chí là đàn ông nước khác, có điều kiện kinh tế hơn? Đây là lúc chúng ta phải nghĩ lại một cách nghiêm túc!”./.      Tuấn Nghĩa. Theo Gia đình & Xã hộI